Handhavingsverzoek locatie Werkhorst

 

datum opstellen verzoek:      27 aug 2018
datum foto's:                 24 aug 2018

Afgelopen vrijdag 24 aug 2018 heb ik foto's genomen van een in een groenvak geparkeerde aanhanger met vele tonnen aan contragewichten. Hierdoor is grote schade ontstaan aan de rij monumental en waardevolle bomen. Dit is geen eenmalig incident. Tijdens het fotograferen van de aanhanger heb ik ook een vrachtwagen gefotografeerd welke ook door groenvakken reed.

Bij deze verzoek ik om:

• ontstane schade te verhalen
• ontstane schade te herstellen (bodemverdichting)
• te voorkomen dat vervolgschade kan ontstaan

Ik zal niet accoord gaan met "we hebben de aannemer er op aangesproken". Omdat dit beslist geen eenmalig incident is maar een werkwijze zal aanspreken niet voldoende zijn. Ik verzoek Meppel om alle middelen in te zetten om aan mijn handhavingsverzoek te voldoen.

Ook verzoek ik Meppel alle stappen vast te leggen zodat ik later als burger zicht kan krijgen op de afhandeling van mijn verzoek middels een verzoek om informatie binnen het bereik van de Wob. Indien Meppel niets vastlegt of geen actie ondermeent zal ik beslist de mogelijkheden van beroep en bezwaar benutten.

De felheid van dit verzoek is ingegeven omdat schade bij werkzaamheden zo vaak voorkomt en dat uitvoerders er te vaak mee wegkomen. Voor voorbeelden hiervoor:
https://www.boom7.nl/boomverzorging/r15885-Meppel-bomen-beschermen-2018b.html

 

De Werkhorst is waardevol

Beeldkwaliteitsplan Werkhorst 30 Meppel: "De Werkhorst als ontsluitingsweg heeft een een hoge waarde. Als waardevolle aspecten worden aangemerkt: De afleesbaarheid van de Werkhorst als historische straatweg alsmede de hoge ruimtelijke coherentie en kwaliteit (breed doorsnedeprofiel, lange bomenrijen [..]"
 

Aantonen schade: bandenspanning als maat

In dit deel volgt uitleg over waarom bodemverdichting zo schadelijk is en bij welke omstandigheden bodemverdichting ontstaat.

Er zijn veel openbare bronnen welke online publiceren over bodemverdichting. Verschillende bestuursorganen, uitvoeringsorganisaties, enz. hebben in samenwerkingen met onderzoekers factsheets, brochures en themakaarten online gezet. (Wageningen UR, RIVM, de Europese commissie, samenwerkende provincies (IPO, VNG), brancheverenigingen (IRS), uitvoeringsorganisaties (bodem+, Bodemambities.nl, Technische Commissie Bodem), Rijkswaterstaat).

Door een aantal van deze publicaties te citeren leg ik een aantal begrippen uit.
 

Wat is verdichting?

"Wanneer er zware druk op de bodem wordt uitgeoefend, treedt verdichting op. Dit heeft gevolgen voor bodemeigenschappen als doorlaatbaarheid en porositeit. De bodemholtes raken ontwricht en gassen en water verplaatsen zich moeilijker door de bodem, met als gevolg een verminderde beschikbaarheid van water en zuurstof. De wortelgroei wordt gehinderd."
(Soco: Duurzame landbouw en bodembehoud - Bodemdegradatieprocessen)
 

Wat is ondergrondverdichting?

"Ondergrondverdichting ontstaat als de draagkracht van de ondergrond overschreden wordt. Dit gebeurt door gebruik van zware machines, hoge bandenspanning en wiellast, rijden door grond die omgezet is en berijden van natte ondergrond. De grond wordt homogener, er treedt structuurverlies op en doorgaande poriën verdwijnen. Planten kunnen niet goed groeien, de beworteling is slecht, de bodem neemt geen water op en water met humus en gronddeeltjes spoelt af naar het oppervlaktewater. Dit laatste heeft consequenties voor de ecologische waterkwaliteit. Ondergrondverdichting is nagenoeg onomkeerbaar en kan natuurwaarden nadelig beïnvloeden."
(IPO, Rijkswaterstaat, Wageningen UR: Ondergrondverdichting belemmert natuurontwikkeling)
 

Insporing

De verdichting wordt zichtbaar bij insporing, het zakken van wielen doordat het dragend vermogen van de bodem te laag is.

Uit de landbouw komen oplossingen om bodemverdichting te voorkomen. Het zou praktisch onmogelijk zijn om in de landbouw rijplaten te gebruiken, daarom wordt daar als oplossing gezien het verlagen van de bandenspanning van de gebruikte voertuigen. De bandenspanning verlagen is vaak niet mogelijk voor veel voertuigen, maar publicaties over dit onderwerp geven wel inzicht in hoe schadelijk het is om met zwaar materieel over zachte bodem te rijden.
 

Bandenspanning als grens

Nogmaals een citaat uit Ondergrondverdichting belemmert natuurontwikkeling: "Zorg voor lage bodemdruk om diepe spoorvorming en ondergrondverdichting te beperken. De bandenspanning moet <150 kPa zijn in de bosbouw. Veel lager kan vaak niet in verband met de kans op beschadiging van de banden. In andere natuur- en agrarische gebieden wordt < 100 kPa ofwel 1 bar aanbevolen."

Hieruit blijkt dat bandenspanning een maat is om verdichting te voorkomen.

Deze constatering is zeer belangrijk. Door deze constatering is een eenvoudige en praktisch toepasbare grens voorhanden. De bandenspanning is immers zeer eenvoudig te meten en aan een kenteken van een voertuig te koppelen. Ook staat meestal de bandenspanning op de band.

Het gedrag van de bodem onder invloed van de bandenspanning is ook helder, zie onderstaande afbeelding.

(IRS, 2007, naar W. Söhne, 1953, 1956)

Een lagere bandspanning vermindert de insporing en de dieptewerking van de bodemdruk. De afbeelding laat duidelijk zien dat bij een hoge bandenspanning niet enkel de bovenste laag (het gazon) beschadigd, maar ook de ondergrond tot meer dan 60 cm diepte.

Nu de relatie bodemverdichting & bandenspanning helder is, kunnen we terugkijken naar de bandenspanningen van het voertuig. De meeste voertuigen hebben een hogere bandenspanning dan 3 bar. In onderstaande grafiek een overzicht van standaard spanningen per voertuig type.

 

voertuig type	minimale spanning (bar)	maximale spanning (bar)
vrachtwagen	7	8.5
vrachtwagen 19.5 inch	7	8
bestelbus groot	3	4.5
bestelbus klein	2.5	3.5
camper	4.5	5.5
SUV	2.5	3
SUV groot	3	3.5

bron bandenspanningen: interview deskundige


Met deze gegevens is aan te tonen dat de veilige grenzen tot en met een factor 8 (800%) overschreden zijn.
 

Akkerbouw in een vergelijk met bomen

Helaas is de situatie vaak ongunstiger door de volgende factoren:

• de landbouw gebruikt 1 werkgang, bij werkzaamheden rijden voertuigen vele malen over dezelfde locaties
• bomen zijn geen eenjarig gewas, door permanente beworteling kan de bodem niet gewoeld worden om de verdichting ongedaan te maken

 

Wortelschade

Behalve dat de bodem door verdichting niet meer geschikt is voor wortelgroei heeft het rijden over boomwortels nog meer gevolgen, zoals wortelbreuk. Door wortelbreuk krijgen houtrot veroorzakende zwammen een mogelijkheid om de boom te infecteren. Deze infecties zijn onomkeerbaar en zullen langzaam maar zeker de boom onveilig maken. Preventie van wortelschade is de enige optie.

 

Foto's vrijdag 24 aug 2018

 

Foto's eerdere schade

Onderstaande foto's (let op datum) zijn hier ingevoegd om te tonen dat schade door rijden/parkeren geen eenmalig incident is.


Let bij onderstaande foto ook op bastschade:

 

Meer informatie en delen

Voor meer informatie en uitleg ben ik voor iedereen nadrukkelijk bereikbaar per mail, telefoon.

Mits onveranderd mag dit document met iedereen gedeeld worden.


ing. Geert Starre