Wilgenhoutrups in eik (Quercus robur)

Foto & video van de Wilgenhoutrups (Cossus cossus) in levende bomen

De 8 centimeter lange Wilgenhoutrups , de larve van de Wilgenhoutvlinder (Cossus cossus) leeft 4 jaar in levende bomen. Hier de foto's en film van de rups en zijn kaken en de gangen die hij graaft.


rups onderkant
rups onderkant

De rups lijkt op een te hard opgeblazen luchtbed met een harde kop.

kop boven
kop boven

kop onderkant
kop onderkant

kaken
kaken

kop onderkant detail
kop onderkant detail

in eik
in eik

In de plak van 25 centimeter zaten 20 rupsen van verschillend formaat.

3 rupsen in eik
3 rupsen in eik

4 rupsen in eik
4 rupsen in eik

zijkant in eik
zijkant in eik

onderkant in eik
onderkant in eik

tussen houtresten
tussen houtresten

tussen houtresten
tussen houtresten

gaten eik
gaten eik
 

Aantasting van levende bomen

De aantasting in Nederland komt vooral door maaischade. Kijk maar naar de volgende foto's.

maaischade boomsoort es
maaischade boomsoort es

gaten es
gaten es

maaischade zichtbaar in gras
maaischade zichtbaar in gras

Door de schade aan de bast kunnen zowel vlinder als rups de boom infecteren. De volgroeide larves (rupsen) kunnen wonden detecteren en erheen lopen. De vlinders kunnen in een wond eitjes leggen welke een nieuwe generatie rupsen op zal leveren.

In de eerder getoonde film is een stuk hout van 25 centimeter lengte uit een eik gezaagd. Hier zaten 20 rupsen in. Sommige hebben helaas de bijtels van de kettingzaag van te dichtbij mee mogen maken. Helaas. Als ik niet gezaagd had was de boom in de versnipperaar gekomen.

De boom in de film is een eik. De Wilgenhoutrups kan alle loofbomen infecteren behalve beuk. Preventie is mogelijk door vooral maaischade te voorkomen.
 

Voorkomen en vindbaarheid

De Wilgenhoutrups komt veel voor in Nederland: hij is hier zeer algemeen. Hem daadwerkelijk zien is lastiger. De vlinder is een nachtvlinder en de rups zit diep in de boom. Rupsen uit een boom halen is lastig. Je zal de boom in plakken moeten zagen en de kans dat daarbij rupsen gehalveerd worden is groot.

Ik heb een aantal rupsen uit stukken hout weten te krijgen door ze in een tandenstoker of sateprikker te laten bijten. Dan een beetje trekken en de rups loopt z'n gang uit.

Dan heb je een onbeschadigde rups voorhanden.
 

Eten geven

Na de vangst is het mogelijk ze te voeden. De rupsen zijn gek op banaan. Tja, van het harde kernhout van een zomereik (Quercus robur) naar een banaan is groot, maar het werkt.

Leg ze in een bakje met zaagsel - toch al royaal voorhanden na al het zaagwerk - en je hebt nieuwe huisdieren. Ze stinken niet en zijn dus prima geschikt voor een leven binnen huis. We hebben hier wel vaker wonderlijke creaturen te gast.
 

Openstaande vraag

Bij het uit de plak hout halen van de rupsen heb ik een tandenstoker gebruikt. Daarbij bleek dat de rupsen helemaal geen grote bijtkracht hebben. Beslist niet voldoende om ook maar een deukje in de zachte tandenstoker te bijten.

Maar eikenhout is heel erg sterk en taai. Veel taaier en sterker dan de tandenstoker van zacht hout. Mogelijk gebruikt de rups niet enkel bijtkracht maar ook ander technieken zoals speeksel of zelfs zwammen om eerst het hout aan te tasten en later pas op te eten.

Kijk eens naar de video, en vooral de naald tussen de kaken, daar is een druppel te zien. Is dit een hint dat de rups niet enkel bijtkracht gebruikt?

Helaas kan ik niets vinden in vele wetenschappelijke publicaties.

Geert Starre, laatste update 27 jan 2019. Updates zullen volgen.

info@boom7.nl


server clear NOK